Księga przemian, chińska księga mądrości i wróżb z przełomu dynastii YIN i Zhou, której podstawowe myśli związane są z konfucjanizmem ,ale które wpłynęły także na wyobrażenia

Taoistyczne. U podstaw I-CHING leży zasada biegunowości. Na zachodzie polaryzacja pojmowana jest jako dwie przeciwstawne sobie, antagonistyczne siły. Chińczycy zaś twierdzą, iż są to przeciwstawne sobie rodzaje energii, które nawzajem się uzupełniają. Jedna nie może istnieć bez drugiej, inaczej mówiąc, jedna zawarta jest w drugiej i oznacza "jedność przeciwieństw".

Jasno przedstawia to starożytny symbol T'ai Chi.

Starożytni Chińczycy nie wyobrażali sobie istnienia światła bez komplementarnego czynnika ciemności lub też dnia bez nocy. Ich zdaniem było rzeczą niemożliwą zrozumieć pojęcie światła, nie doświadczając ciemności.

Energia przeciwieństw jest źródłem wszystkiego co istnieje we Wszechświecie. Koncepcja przemiany wyrasta z obserwacji wzajemnych powiązań. Podobnie jak grecki filozof Heraklit, który twierdził ,iż" wszystko płynie" ,Chińczycy dostrzegali, iż Wszechświat i wszystko, co jest w nim zawarte, znajduje się w nieustannym ruchu. Spostrzeżenie to jest szczególnie istotne w świetle współczesnych odkryć w dziedzinie fizyki molekularnej.

Gdy słońce osiągnie w południe swój najwyższy punkt na niebie, kontynuuje pozorny ruch w kierunku horyzontu, dopóki nie znajdzie się w fazie zachodu. Księżyc zaś pojawia się na sklepieniu nocnym, osiąga swą pełnie, a następnie zaczyna zanikać.

Obserwując morze, należy sobie uświadomić fakt, iż gdy odpływ jest najniższy, przypływ niepostrzeżenie zmienia swój kierunek aż do poziomu maksymalnego przyboru wód.

Wszystko to przebiega cyklicznie, w regularnych odstępach czasu. Stąd wyciągnięto wniosek, że istnieje wzorzec istnienia, który może być zidentyfikowany przez tych, którzy go poszukują.

Swego czasu ktoś próbował przedstawić pierwiastek jang za pomocą linii prostej:

Pierwiastek jin przedstawiono zaś posługując się linią tej samej długości, lecz w dwóch odcinkach.

Księga przemian opiera się na idei dwóch przeciwnych sił, które swą działalnością tworzą wszystkie rzeczy. Początkowo określane po prostu jako jasna i mroczna, później jako yin i yang (yin-yang). Wzajemne działanie yin i yang wywołuje przemiany (yi), które należy rozumieć jako ruchy---dao.

Podstawowa strukturę Księgi przemian tworzy Osiem Trygramów (-bagua), które składają się z horyzontalnych linii ciągłych i przerywanych.

Przez kombinacje dwóch trygramów powstają 64 heksagramy. W tekście podstawowym znajdują się opisy poszczególnych heksagramów i ich linii, które są obrazami okoliczności przemian, oraz wyjaśnienia obejmujące wymiar społeczny i polityczny kazdego znaku.

Dodane później komentarze (shiyi) do tekstu są interpretacjami w duchu konfucjańskim.

Pierwotnie używano prawdopodobnie Yijingu jako księgi wróżebnej.

Na początku chińskiej sztuki wróżenia odpowiedzi były jedynie typu "tak" "nie", co oddawano przez linię nie przerywaną lub przerywaną.

Wkrótce jednak te linie stały się niewystarczające dla uwzględnienia skomplikowanej rzeczywistości, toteż powstały trygramy i heksagramy.

Odzwierciedlają one zdarzenia na niebie i na ziemi, przy czym w centrum znajduje się przejście (przemiana) od jednego stanu ku drugiemu. Procesy te są opisane zwiezłymi wypowiedziami jako sytuacje kosmiczne lub społeczne.

W heksagramach przemiana znajduje wyraz w tym, że są one pojmowane jako będące w stałym ruchu, przy czym jedna lub więcej linii heksagramu przechodzi w swe przeciwieństwo, tak, iż mogą one utworzyć inny heksagram. Jeden trygram może być umieszczony nad drugim i symbolizuje niebo ponad ziemią oraz ilustruje maksymę "jak na górze, tak na dole.

Heksagram to figura złożona z sześciu linii czyli dwóch trygramów (trygram to figura składająca się z trzech linii. Ciągłych i przerywanych, które przedstawiają związki rodzinne, pory roku, rodzaje energii).Porównując to z komputerem można sobie wyobrazić szereg złożony z sześciu przycisków, które mogą być włączone lub wyłączone. Istnieją jak wiemy 64 kombinacje tych linii co odpowiada liczbie heksagramów w I-CHING.

Okreslają one liczbę ogólnych sytuacji, które mogą zdarzyć się w odwiecznie zmieniającym się cyklu bytowania. Każdy heksagram ma swą nazwę i wyrażający ją ideogram, czyli znak chińskiego pisma. Ktoś się kiedyś dopatrzył podobieństwa symboli heksagramów do wzorów na pancerzu żółwia.

Niezależnie od źródła tych wzorów obraz heksagramu zawsze budził pragnienie, by posłużyć się nim jak wyrocznią, która pomoże zrozumieć położenie, a nawet stan psychiczny danego człowieka.

Wyobraźmy sobie osobę, która stoi na ziemi (jin), spogląda na niebo (jang) i zadaje pytanie: jakie jest moje miejsce w tym układzie ?

Używając odpowiedniej metody selekcji, uzyska odpowiedź z heksagramu.

To umożliwia uchwycenie całej rzeczywistości.

Zasięganie porady wyroczni odbywa się w tradycyjny sposób za pomocą 50 łodyg krwawnika lub według uproszczonej procedury za pomocą trzech monet.

Historia I-chingu /Księgi przemian

W ujęciu tradycyjnym Księga przemian wywodzi się od FUXI, który rzekomo wymyślił osiem Trygramów i niektóre heksagramy. Pozostałe znaki miał wymyślić król Wen, jeden z założycieli dynastii Zhou.

Wedle niektórych uczonych zarówno trygramy , jak i heksagramy wywodzą się od króla Wena, inni zaś są zdania, że król Wen wymyślił trygramy a książe ZHOU - heksagramy.

Komentarze do tekstu podstawowego tzw. " Dziesięć Skrzydeł" przypisuje się KONFUCJUSZOWI , ale pochodzą one z czasów późniejszych, prawdopodobnie z okresu Wcześniejszej Dynastii Han.

Yijing przetrwał jako jedyne dzieło filozoficzne, spalenie ksiąg w roku 213 zarządzone przez Qin Shi Huangdi, pierwszego historycznego cesarza Chin, ponieważ władca sam się posługiwał tą księgą wróżebną.

W tych czasach była ona stosowana do wróżenia przez-fangshi oraz przez przedstawicieli-yin-yangija. W następstwie tego była traktowana przez wszystkich jako ksiega mądrości i dzieło oficjalnej filozofii państwowej.

Jako księga wróżebna używana była Księga przemian od czasów dynastii Zhou.

W okresie dynastii Han rozwinęło się wróżenie emblemiczne i liczbowe , które przeżyło swój okres największego rozkwitu w kręgach konfucjańskich w okresie dynastii Song.

Najpopularniejszą a zarazem najbardziej wypróbowaną metodą zasięgania porady wyroczni była ta, która posługiwała się 50 łodygami krwawnika. Zabieg ten symbolizuje uzgodnienie makrokosmicznego ładu natury z mikrokosmicznym ładem w momencie zadawania pytania.

Jak korzystać z WYROCZNI I-CHING czyli Księgi przemian ?

Jak pisałem wcześniejniej I-ching czyli Księga przemian opiera się na kolejno zmieniających się pierwiastkach Yin i Yang. Tworzą one wzór sześciu linii: yin(--) i yang(__), który zwie się heksagramem . Każdy z nich (64) przedstawia jakiś

sposób życia, istnienia .

Wszystkie w pełni oddają cały zakres ludzkiego doświadczenia.

Za pomocą patyczków krwawnika lub monet można ustalić wzór odpowiedniego heksagramu.

W momencie ustalania go, w chwili gdy liczy się patyczki lub rzuca monety, należy skupić się na swoim pytaniu zadanym wyroczni, problemie, uczuciu, nawet takim, którego nie potrafimy wyraźnie określić, a nad którym to wcześniej zastanawialiśmy się .

Pomimo, że rytuał ustalania heksagramu odbywa się przy pomocy mechanicznych środków, należy być przez cały czas skupionym na swoim problemie. Im poważniej go potraktujemy, tym bardziej znaczący będzie nasz heksagram. Nasze pytanie jest częścią nas samych , odpowiedz jakiej szukamy także.

Pytanie i odpowiedz to dwa kolejne kroki w naszym TAO.

Gdy zastanowimy się nad znaczeniem wybranego heksagramu, to odniesiemy wrażenie , że to właśnie chcieliśmy powiedzieć.

Monety rzuca się szybko , rytuał z patyczkami trwa dłużej.

Gdy zauważymy, że tracimy skupienie na problemie, który medytujemy, należy zrobić małą przerwę a potem znowu wrócić do rytuału.

Odczytywanie Ichinga w większej grupie może być ważnym, inspirującym ćwiczeniem w społecznym współdziałaniu i w poznawaniu siebie.

Można go także czytać w samotności , lecz może się to okazać niekorzystne dla pewnych osób, gdyż ich niepokój i brak zdecydowania prowadzi wtedy do bierności.

I-Ching może się okazać czymś w rodzaju narkotyku, nałogu. Sam rytuał może zastępować normalne reakcje na doświadczenie.

Wylosowany heksagram wskaże nam nasze TAO , nasz naturalny kierunek.

Dla starożytnego taoisty najważniejszą rzeczą było przyjęcie odpowiedniego kierunku dzięki zawsze wszechobecnej bramie, drodze, TAO, i naturalne poruszanie się zgodne z jego kierunkiem.

Wszelkie wahania, niepokoje czy niezadowolenie były dla taoisty tym samym, czym grzech dla chrześcijanina.

Zwracał się więc do I Chinga, aby pomógł mu je rozproszyć, oczyścić umysł i serce.

Cały rytuał odbywał się zgodnie z określonym ceremoniałem, w duchu powagi i pobożności.

I-Ching w swej tradycyjnej formie jest bardzo wieloznaczny ,zagmatwany, niejasny dla współczesnego człowieka, zwłaszcza żyjącego w zachodnim zindustrializowanym świecie.

Współcześnie wielu autorów stosując narodowe przekłady czyni język jego przystępniejszym i bardziej zrozumiały dla współczesnego człowieka oraz przystosowany do dzisiejszych czasów i co za tym idzie problemów.

Technika rzutu monetami

Weź trzy monety I-Ching lub inne monety o jednakowym nominale. Wyrzuć je i zanotuj wynik, pamiętając, że orzeł ma wartość 3, a reszka 2. Stąd wynik rzutu może wynosić 6,7,8 lub 9.

Jeśli łączna suma wynosi 6, narysuj linię jin.

Jeśli łączna suma wynosi 7, narysuj linię jang.

Jeśli łączna suma wynosi 8, narysuj linię jin.

Jeśli łączna suma wynosi 9, narysuj linię jang.

Po sześciu rzutach otrzymamy heksagram, który dostarczy odpowiedzi na postawione pytanie.

Należy pamiętać, iż pierwszą linią w heksagramie jest linia dolna, a więc każdy heksagram rysuje się od dołu do góry. Gdy heksagram jest już gotowy, podzielić go należy na dwa trygramy , górny i dolny i odczytać zgodnie z interpretacją i postawionym pytaniem, tematem.

Treści pochodza z materiałów źródłowych:

1.Sam Reifler - "I Ching" przekład polski Warszawa 1979

2.Gary G.Melyan i Wen- Kuang Chu " Iching - Księga Przemian" Przekład polski/Warszawa 1999

3.T.Honderich /red./ - "Encyklopedia Filozofii t. 1-2" Poznań 1999

4.Praca Zbiorowa /F.K. Ehrhard i k. Friedrischs- Encyklopedia Mądrości Wschodu Warszawa 1997